Welke trends bepalen de toekomst van architectuur?

Welke trends bepalen de toekomst van de architectuursector in 2026? Onder meer BIM, AI, duurzaamheid en herbestemming gaan een steeds grotere rol spelen. Daarnaast eisen ook parametrisch ontwerp, AR en VR, natuurlijke bouwmaterialen en biofiel ontwerp hun plek op.

Welke software gebruik je als architect in 2026? Met Vectorworks Architectuur heb je altijd de nieuwste gereedschappen in huis om in te spelen op snel evoluerende ontwerptrends. Lees verder om te ontdekken welke factoren in 2026 een grote impact zullen hebben op het werk van architecten en ontwerpers.

Trend #1: Building Information Modeling (BIM)

BIM transformeert de architectuur-, ingenieurs- en bouwsector en speelt een sleutelrol in de toekomst van ontwerp.

Met BIM kun je gedetailleerde 3D-modellen creëren met cruciale data die helpt om nauwkeurigheid, visualisatie en samenwerking in projecten te optimaliseren.

BIM brengt je van eenvoudige documentatie naar een sterk samenwerkingsgericht platform. Je kunt je ideeën nu direct integreren in digitale modellen die door het hele team worden gedeeld. Resultaat? Efficiëntere samenwerking, nauwkeurigere visualisatie en proactieve probleemoplossing nog voor je begint te bouwen.

Trend #2: Artificiële Intelligentie (AI)

AI krijgt meer en meer zijn plek in de workflow van architecten. De komende vijf jaar krijg je tools die automatisch data analyseren, plattegronden optimaliseren en zelfs creatieve alternatieven voor je ontwerp voorstellen. AI neemt repetitieve taken over, waardoor jij als architect meer tijd en ruimte krijgt om te focussen op creativiteit.

De AI Visualizer is jouw creatieve compagnon binnen Vectorworks. Met de Visualizer tover je schetsen, digitale modellen en tekstprompts om tot levendige ontwerpvisualisaties. Je kunt hem ook gebruiken om verschillende ontwerprichtingen en licht- en materiaalopties te verkennen. De Visualizer helpt je ook om je ideeën te presenteren aan je klanten. Je creëert immers snel indrukwekkende beelden van je ontwerp in verschillende stijlen, van fotorealistisch tot aquarel en alles daartussen.

Trend #3: Parametrisch Ontwerpen

Meer flexibiliteit en directe feedback in je workflow. Daarvoor zorgt parametrisch ontwerpen.

Door enkele variabelen aan te passen zie je onmiddellijk hoe je keuzes invloed hebben op vorm, functie en duurzaamheid. Hierdoor kan je snel experimenteren en je project optimaliseren voor prestaties, efficiëntie en esthetiek.

Parametrische ontwerptools, geïntegreerd in BIM-software zoals Vectorworks Architectuur, maken iteratief ontwerpen toegankelijker.

Trend #4: Duurzaamheid Analyseren

Duurzaamheidsdoelstellingen worden steeds belangrijker. Tools zoals de Vectorworks Embodied Carbon Calculator (VECC) komen daarbij enorm van pas.

Met behulp van de VECC kun je zowel vroegtijdige CO₂-schattingen voor een project als gedetailleerde koolstofdata in latere fases genereren.

De vraag naar duurzaamheidsanalyse groeit sterk, zeker nu de deadlines van klimaatstrategieën zoals de AIA 2030 Commitment en de RIBA 2030 Climate Challenge snel dichterbij komen. Bijna de helft van alle professionals die deelnamen aan het Vectorworks 2025 AEC Trend Report geeft zelfs aan dat zij, als ze nog geen tools voor duurzaamheidsanalyse gebruiken, van plan zijn dit in de komende vijf jaar te doen.

Trend #5: Augmented en Virtual Reality (AR en VR)

AR en VR worden stilaan de standaard voor het presenteren van ideeën aan klanten en partners. Je wandelt door levensechte 3D-ruimtes, waar je belichting en afwerkingen kan aanpassen en zo feedback kan krijgen nog voor de bouw begint. Deze technologie bouwt een brug tussen jouw visie en de verwachtingen van de klant.

Vectorworks Odyssey, bijvoorbeeld, is een app gebouwd voor Meta Quest 2 headsets waarmee je klanten je ontwerpen echt beleven in plaats van er gewoon naar te kijken.

Ontdek de mogelijkheden van Vectorworks Odyssey in deze video:

Trend #6: Natuurlijke Bouwmaterialen

Natuurlijke bouwmaterialen zijn aan een opmars bezig. Hout, bamboe, gestampte aarde, … Ze komen stuk voor stuk vaker voor in bouwprojecten.

Kiezen voor die materialen levert een pak voordelen op. Je ontwerpen worden uiteraard duurzamer, maar ze worden ook warmer, voldoen aan strengere regels en beantwoorden aan de toenemende vraag van klanten naar milieuvriendelijke oplossingen. Architecturale schoonheid combineren met een lagere ecologische voetafdruk, daar draait het om.

Een perfect voorbeeld van een ontwerp dat natuurlijke bouwmaterialen volledig omarmt is Oyaki Farm van Tono Mirai Architects.

Het gebouw is opgetrokken uit semi-brandwerend hout, voornamelijk van cederbomen en cipressen. De lichten bovenaan de muren uit gestampte aarde, de hoge zijramen die natuurlijke ventilatie toelaten en zelfs de zachte stroom van regenwater vanaf het dak: overal zie je het samenspel en de tegenstelling tussen land en lucht. Al die elementen spelen natuurlijk ook allemaal hun rol in het beperken van de CO₂-uitstoot van het gebouw.

Trend #7: Digital Twins

Digital Twins worden steeds populairder en belangrijker onder architecten en ontwerpers.

Als virtueel model van een gebouw of asset weerspiegelt een digital twin zijn fysieke tegenhanger. Het rekent op data van sensoren, camera’s en andere systemen om gebouwbeheerders up-to-date informatie te geven over het gebouw. Met een digitale tweeling kan je live zien hoe een gebouw presteert, welke plekken wat extra aandacht nodig hebben, en hoe je slimmere beslissingen kan nemen rond onderhoud doorheen de volledige levenscyclus.

Trend #8: Herbestemming

Oude gebouwen kunnen dienen als ruggengraat voor nieuwe ontwerpen.

Met een herbestemming geven (interieur)architecten historische gebouwen niet enkel een nieuw leven. Door het karakter van bestaande ruimtes te combineren met innovatief ontwerp vermijden ze ook een hoop bouwafval.

Een herbestemming is een uitgelezen kans om het verleden te eren terwijl je ontwerpt voor de wereld van morgen.

Trend #9: Interoperabiliteit

Interoperabiliteit staat ook centraal in architectuur en BIM-workflows. Projectgegevens en modellen kunnen delen met verschillende teams, ongeacht welke software ze gebruiken, is enorm belangrijk.

In Vectorworks Architectuur werk je met open standaarden zoals IFC, een universele taal voor projectinformatie die gegevens over geometrie, materialen, kosten en bouwvoorschriften bevat. Dankzij deze flexibiliteit werk je efficiënt samen met ingenieurs, consultants, aannemers en klanten. Ideaal om ideeën uit te wisselen zonder je zorgen te moeten maken over vertragingen of gegevens die verloren gaan.

Vectorworks Architectuur biedt zelfs meer mogelijkheden voor import en export dan AutoCAD en SketchUp.

Trend #10: Biofiel Ontwerp

Meer dan ooit staat het welzijn van de gebruikers van een ruimte centraal tijdens de ontwerpfase.

Biofiel ontwerp is een filosofie die natuurlijke elementen en licht binnenbrengt in gebouwde omgevingen. Op die manier vervagen de grenzen tussen binnen en buiten. Door zaken als groen, natuurlijke texturen en organische materialen in je ontwerp te verwerken creëer je ruimtes die een ‘buitengevoel’ opwekken.

Of je nu biofiele elementen, natuurlijk licht of zelfs geoptimaliseerde akoestiek gebruikt, met doordachte keuzes kun je de fysieke en mentale gezondheid van de gebruikers van een ruimte positief beïnvloeden.

De toekomst van architectuur start nu

Omarm deze trends en schrijf mee aan de toekomst van de architectuur. Blijf benieuwd, blijf experimenteren, en blijf ruimtes ontwerpen waar mensen graag in wonen, werken of gewoon zijn.

Met Vectorworks Architectuur heb je altijd het beste gereedschap in handen. Ontdek het hier.