BIM is essentieel bij een groot project zoals BERN 131

De BERN 131, ontwikkeld door Losinger Marazzi AG, ligt in het midden van een snelwegknooppunt en aan spoorwegen. Het gebouw geeft de duizenden voorbijgangers een dagelijkse dosis duurzaamheid en schoonheid. Atelier 5 Architects and Planners, een Zwitsers architectenbureau, ontwierp dit gebouw volledig in Vectorworks, en het is eigendom van Swiss Prime Site. In dit blogartikel lees je alles over hun ontwerpkeuzes.

Atelier 5 vertrouwt op Vectorworks voor ontwerp, analyse en planning

De uitvoering van een groot project zoals BERN 131 vereist uitstekende plannings- en samenwerkingstools. Atelier 5 vertrouwde voor dit project op Vectorworks Architect en BIM. “Door te werken met een BIM-model kan je snel reageren op aanpassingen, correcties of revisies in het planningsproces”, aldus Lünstedt.

“Met de intelligente tools in Vectorworks worden werkprocessen versneld, samengevat en vereenvoudigd.” Florian Lünstedt, partner bij Atelier 5

BIM: essentieel voor grote bouwprojecten

Het gebruik van BIM was een vereiste van de opdrachtgever. Door te werken volgens een BIM-proces is er ingezet op communicatie, coördinatie en automatisatie dat mee het verloop bepaalde van het BERN 131-project.

“De vorm en structuur van het gebouw zijn zeer complex en daarom is het 3D-model al in veel situaties gebruikt ter verduidelijking en illustratie.” Anna Trifari, BIM-manager voor het BERN 131-project

Er werd één model als de bron van waarheid genomen voor het volledige project. Vanuit dat ene model creëerde het architectenbureau doorsneden en aanzichten, evenals verschillende visualisaties om met belanghebbenden te communiceren. Ook de ontwikkelaar Losinger Marazzi gebruikte het model voor het bepalen van materiaalhoeveelheden en kostenberekeningen, 3D-coördinatie en aanbestedingen.

“Werken met BIM was essentieel voor dit project aangezien er veel verschillende adviseurs en aannemers betrokken waren. Interdisciplinaire uitwisseling speelde dus een belangrijke rol.” Anna Trifari, BIM-manager voor het BERN 131-project

Atelier 5 gebruikte IFC om met de andere partners samen te werken. Ze exporteerden met Vectorworks een IFC-model en konden ook de IFC-modellen van anderen importeren. Daarnaast maakten ze ook gebruik van het BIM-samenwerking bestandsformaat (BCF) voor issuemanagement. "De directe import van BCF-bestanden in Vectorworks en de daaropvolgende aanpassing van clashes zijn zowel zeer nuttig als gebruiksvriendelijk", aldus Trifari.

“Ontwerpen in 3D met Vectorworks werkt heel goed en we gebruiken de intelligente tools voor bijna alle nieuwe projecten”, aldus Trifari. “De mogelijkheid om het project in 3D te bekijken helpt om complexe situaties beter en sneller te begrijpen. Er wordt tijd bespaard door de speciaal gebouwde tools in de software te gebruiken en door automatisch secties en aanzichten te creëren.”

Kiezen voor duurzame oplossingen zoals houtbouw en een doordacht HVAC-plan

De bouwsector is zich bewust van de beperkingen van houtbouw. Ze omvatten brandrisico's en hebben een zwakkere draagkracht in vergelijking met beton of staal. Om die reden bleven houten gebouwen in het verleden vaak beperkt tot slechts enkele verdiepingen.

Toch zijn er gigantische voordelen aan het bouwen met hout, vindt Atelier 5. Hout mag dan wel een zwakkere draagkracht hebben, maar net doordat het veel lichter is dan staal of beton, versnelt hout het bouwproces. 

Ook het gebruik van zware machines op de bouwplaats vermindert doordat bouwelementen ter plaatse geprefabriceerd worden. Door te kiezen voor houtbouw kunnen we de ingebedde koolstof, de emissies die samenhangen met de productie van materialen en het bouwproces, verminderen. Opgenomen koolstof in bouwprojecten is namelijk verantwoordelijk voor ongeveer 13% van de totale wereldwijde koolstofuitstoot. 

Daarbovenop is hout een duurzaam materiaal. Bij goed onderhoud kan hout honderden jaren meegaan. Dankzij innovaties in de houtbouw, zoals cross-laminated timber (CLT), glued-laminated timber (glulam) en nail-laminated timber (NLT), kunnen bouw-professionals houten gebouwen bouwen die veel hoger en duurzamer zijn dan ooit.

Een andere duurzame oplossing in het BERN 131-project is het zorgvuldig gepland HVAC-concept. Florian Lünstedt partner bij Atelier 5 beschrijft het als volgt:

“Het doel was om zo weinig mogelijk energie te gebruiken voor zowel ventilatie en verwarming als koeling. Het atrium in het midden van het gebouw dient als afzuigplenum. Hierdoor is er minder energie nodig voor luchttransport. We gebruiken de volledige massa van het gebouw om warmte en koude op te slaan. De schil is goed geïsoleerd, zo gaat er in de winter weinig energie verloren. Een intelligente regeling van de zonwering zorgt voor zonnewinsten in de winter en voorkomt een hoge energie-input in de zomer. Vervolgens bedekten we het dak - waar mogelijk - met zonnepanelen, evenals de borstweringen van de gevel.”

8 feiten over het BERN 131 gebouw door Atelier 5 Architecten en Planners

1. Het gebouw heeft de vorm van een gebogen driehoek. De vloervelden vormen een dakterras dat gedeeltelijk overdekt is en bezoekers uitnodigt om te genieten van het prachtige uitzicht op de stad Bern en de Alpen in de verte.
2. Het gebouw is volledig ontworpen en gepland in Vectorworks Architectuur, met modelcoördinatie in BIM. 
3. Het centraal atrium helpt de lucht verticaal te circuleren om de energiebehoefte te verminderen.
4. Het dak en de borstweringen zijn bedekt met fotovoltaïsche panelen om zonne-energie te verzamelen.
5. Het gebouw is opgebouwd uit hout vanwege de duurzame voordelen en de gastvrije uitstraling van het interieur.
6. BERN 131 heeft een bovengronds gepland oppervlak van ongeveer 19.500 m².
7. De bouw start in november 2022 en is beschikbaar voor bewoning in 2025.
8. BERN 131 streeft ernaar meer energie te produceren dan het verbruikt door een verscheidenheid aan bouwtechnieken die in dit artikel aan bod kwamen.

Wil je graag zelf starten met BIM, maar heb je nog twijfels? In deze blogpost doorprikken Vectorworks-experten 3 BIM-mythes en maken ze de overgang naar BIM kleiner.