Poznaj dwa projekty firmy Robbrecht en Daem, które są częścią krajobrazu modeli architektonicznych w belgijskim pawilonie na Biennale

W pawilonie belgijskim na Biennale w Wenecji można podziwiać wystawę „Composite Presence”, której autorem jest Dirk Somers z belgijskiego biura architektonicznego Bovenbouw. Zebrał on ponad 50 projektów, które połączył w imponujący krajobraz modeli architektonicznych pokazujących tarcie między środowiskiem miejskim a architekturą we Flandrii. W przedsięwzięcie zaangażowało się aż 45 biur architektonicznych – w tym biuro Robbrecht en Daem. Rozmawiamy z Johannesem Robbrechtem, który opowiada nam o pracach nad projektami na Biennale.
© Composite Presence, Bovenbouw Architectuur, 2020

To belgijskie biuro architektoniczne zostało założone w 1975 roku przez małżeństwo Paula Robbrechta i Hilde Daem. W 2002 roku ich syn Johannes Robbrecht ukończył studia na Uniwersytecie w Gandawie jako inżynier-architekt i dołączył do firmy swoich rodziców. Robbrecht en Daem nie jest już jednak niszową firmą architektoniczną – realizują zlecenia dla różnych sektorów. Od dużych i skomplikowanych projektów jak szpitale aż po projekty domów mieszkalnych.

Biuro Robbrecht en Daem znane jest przede wszystkim z realizacji projektów, w których architektura łączy się ze sztuką, a raczej chce być jej platformą. Ten kierunek wyłonił się stopniowo w ciągu wielu lat i wynika z osobistych zainteresowań, realizacji projektów i zawierania bliskich przyjaźni z artystami – jak na przykład podczas legendarnej wystawy Jana Hoeta „Chambres d'amis” w 1986 roku czy przy pracy nad scenografią do wystawy Initiatief '86 w St. Pietersabdij, której kuratorem był Kasper König, a na której znalazły się prace René Heyvaerta. Między innymi dzięki tym projektom Robbrecht en Daem stało się uznaną marką w świecie architektury oraz wiernym użytkownikiem Vectorworks.

“Vectorworks jest bardzo intuicyjny i naturalnie dopasowuje się do procesu projektowego” — JOHANNES ROBBRECHT

Pomimo tego, że Johannes początkowo sam uczył się rysować w oprogramowaniu Mini CAD, całe Robbrecht en Daem od lat pracuje w programie Vectorworks na komputerach Mac.

“Vectorworks stał się naszym podstawowym programem, ponieważ praca z nim jest bardzo intuicyjna. Dzięki Vectorworks Service Select możemy na bieżąco korzystać ze wsparcia zespołu technicznego. Otrzymujemy natychmiastową pomoc, a także inspirację i podpowie” — JOHANNES ROBBRECHT

W wystawie modeli architektonicznych, którą od zeszłego miesiąca można oglądać na Biennale, znajdują się dwa projekty autorstwa Robbrecht en Daem. Jeden z nich jest indywidualny, a drugi powstał we współpracy z Dierendonckblancke Architects.

Gratuluję realizacji projektów na wystawie „Composite Presence”. Jak doszło do współpracy między Tobą a Bovenbouw?

Johannes: „Kiedy Dirk poprosił nas, abyśmy byli częścią jego projektu na Biennale, nie wahaliśmy się. Wystawy na Biennale zawsze mają w sobie coś wyjątkowego. Niestety pandemia pokrzyżowała nam nieco plany, gdyż cała wystawa została opóźniona o rok”.

Czy od razu przekonał Cię jego pomysł na wystawę?

Johannes: „Dirk już wcześniej nosił się z zamiarem stworzenia czegoś w rodzaju zespołu różnych budynków, więc to było ekscytujące – zobaczyć, jak budynek, który stworzyłeś z ogromną starannością i w konkretnym kontekście, nagle pojawia się w innym otoczeniu. Byliśmy jednak pewni siebie i samej koncepcji Citta Ideale w formacie flamandzkim”.

“Pomimo tego, że przy pracy z modelami architektonicznymi zawsze istnieje jakiś poziom abstrakcji, to nasze modele zostały zaadaptowane jeden do jednego” — JOHANNES ROBBRECHT

Czy udało Ci się już zobaczyć całą wystawę?

Johannes: „Tak, a mój ojciec odwiedził ją już podczas otwarcia. Wyrażał się na temat wystawy bardzo pozytywnie. Powiedział, że jest ona bardzo bezpośrednia, że jest to wystawa, która naprawdę wyróżnia się jakością i tym, że dotyczy architektury i czyni ją odczuwalną. We wrześniu ponownie wspólnie odwiedziliśmy wystawę.

Composite Presence świetnie pokazuje połączenie początkujących i renomowanych biur architektonicznych, które pomimo tego, że są mocno zróżnicowane typologicznie, jako całość świetnie reprezentują architekturę Belgii”.

Czy mógłbyś opowiedzieć nam trochę więcej na temat samych projektów? Dlaczego Dirk wybrał właśnie Twój autorski projekt oraz ten przygotowany we współpracy z Dierendonckblancke Architects?

Johannes: "Projekt, który w całości należał do nas, to Archiwum Państwowe. Budynek ten znajduje się przy Bagattenstraat, dość szerokiej ulicy w centrum Gandawy. Składa się z centralnej części, która ukazuje bryłę archiwum. Co ją wyróżnia? Przyjmuje ona formę niskiej, tępo ściętej wieży o zaokrąglonych narożnikach, która idealnie pasuje do profilu tej ulicy. Wieża jest bowiem dokładnie tej samej wysokości co otaczające ją budynki. Symetrię elewacji wyznaczają parapety umieszczone pod wyimaginowanymi oknami – a może są to raczej półki, które czekają na to, aby je zapełnić? Następnie można zobaczyć coś w rodzaju “ogona” z czytelnią na górnej kondygnacji. Świetliki dachowe w tym pomieszczeniu pełnią kilka funkcji. Dbają między innymi o akustykę i wpuszczają od strony północnej światło dzienne. Poniżej znajduje się również sala wielofunkcyjna, która może być wykorzystywana do wykładów lub prelekcji Uniwersytetu Gandawskiego."

Budynek siedziby mediów w Brukseli zrealizowaliśmy we współpracy z pracownią Dierendonckblancke Architects. Także i tu mamy do czynienia z tępo ściętą wieżą, która przyjmuje wysokość innych budynków położonych przy tej ulicy. Obie bryły budynku chcą zarówno zachować autonomiczność, jak i wtopić się w otoczenie. Do tego założenia odnosi się korpus budynku mieszczący różne biura. Z jednej strony strzelisty, z drugiej tworzący horyzontalną bryłę rozciągającą sią w głąb parku.

Samo Biennale pokazuje tylko część budynku z wieżą, w której znajdują się pomieszczenia o różnych funkcjach. W tym sala koncertowa, biura, sale szkoleniowe i foyer. Fasada budynku pokryta jest szkliwionymi na niebiesko płytami ceramicznymi, w których wycięto figury geometryczne”.

Jak przebiegała współpraca z Dierendonckblancke Architects?

Johannes: „Znaliśmy się już wcześniej. Co więcej, na co dzień bardzo często pracujemy z ludźmi, których dobrze znamy i którym ufamy. Jeśli pracujemy z inną firmą nad projektem, to tak naprawdę robimy to jako jeden zespół – wszystko jest wspólne”.

Na koniec, jak widzi Pan przyszłość architektury po pandemii koronawirusa?

Johannes: „Myślę, że jest za wcześnie, aby to definitywnie określić. Korona niewątpliwie będzie miała wpływ na architekturę. Wszyscy będziemy więcej pracować w domu, więc musimy dostosować do tego nasze środowisko. Z drugiej strony, istnieje również większe zapotrzebowanie na warunki do pracy zdalnejpracę biurową – co jest mocno analizowane. Praca w domu będzie kontynuowana, ale jaki to będzie miało wpływ na architekturę domów, dopiero się okaże”.

Dziękujemy za poświęcony czas i życzymy samych sukcesów podczas udziału w wystawie „Composite Presence” na Biennale.

Jeśli marzysz, by na własne oczy zobaczyć opracowane modele architektoniczne, zawsze możesz wybrać się na Biennale w Wenecji lub poczekać do jesieni 2022, gdyż wtedy odbędzie ponownie otwarcie wystawy – tym razem w Domu Sztuki Współczesnej, Architektury i Designu w Hasselt.