Zaprojektować samowystarczalne schronisko z noclegiem dla 120 osób na alpejskim szczycie? To da się zrobić!

Schronisko Monte Rosa znajduje się na wysokości 2883 metrów, w masywie Monte Rosa w Szwajcarii, pomiędzy lodowcami Gorner, Monte Rosa i Grenz. Aby uczcić 150 rocznicę powstania Szwajcarskiego Federalnego Uniwersytetu Technicznego (ETH) w Zurychu, tamtejszy Wydział Architektury założył Studio Monte Rosa w celu zaprojektowania budynku, który zastąpi istniejące i przestarzałe schronisko alpejskie Monte Rosa. Nowa forma obiektu miała służyć dwóm głównym celom: ochronie alpinistów i turystów przed żywiołami oraz zapewnieniu Uniwersytetowi Technicznemu (ETH) zaplecza dla cennych badań nad rozwiązaniami zrównoważonymi w architekturze i budownictwie.

Przebudowa schroniska Monte Rosa została zrealizowana dzięki ścisłej współpracy między studentami ETH, szwajcarskim biurem projektowym Bearth & Deplazes Architekten i Studiem Monte Rosa. Pod kierunkiem architektów z Bearth & Deplazes Architekten, studenci ETH i Studio Monte Rosa przez cztery semestry pilnie pracowali nad koncepcjami projektowymi. Po opracowaniu 12 różnych propozycji dla obiektu, połączono pomysły i stworzono jeden przełomowy projekt.

Rozmieszczanie łóżek za pomocą Vectorworks

Do schroniska Monte Rosa nie prowadzą żadne drogi jezdne. Można się tam dostać jedynie pieszo, pokonując skaliste, zaśnieżone szlaki, lub przylecieć helikopterem. Odległość od najbliższej stacji kolejowej w Rotenboden wynosi od dwóch do trzech godzin pieszej wędrówki. Obiekt jest w stanie pomieścić do 120 gości. Sypialnie są wyposażone w materace o kształcie trapezu w różnych rozmiarach. Są szersze u góry i zwężają się w kierunku nóg, aby zminimalizować straty przestrzeni poprzez podążanie za kształtem ludzkiego ciała. Podczas fazy badawczej projektu, studenci ETH używali oprogramowania Vectorworks Architect. Modelowano w nim różne warianty przestrzenne ustawienia dla łóżek i innych elementów budynku, w celu maksymalnego wykorzystania dostępnej przestrzeni. W efekcie zespół projektowy skutecznie zoptymalizował cały projekt budynku schroniska, oszczędzając dużo czasu i znacznie obniżając koszty budowy.

Złożona geometria schroniska Monte Rosa obejmowała 420 połączonych ze sobą różnych elementów ściennych i sufitowych. Koordynacja odmiennych geometrii przy jednoczesnym zachowaniu jak największego podobieństwa szczegółów była dużym wyzwaniem. Dzięki precyzyjnym, modyfikowalnym bibliotekom symboli Vectorworks projektanci nie musieli za każdym razem przerysowywać kolejnych komponentów. Wykorzystanie parametrycznych symboli okazało się wielkim ułatwieniem dla zespołu.

„Precyzyjne, dynamiczne biblioteki symboli w oprogramowaniu były bardzo pomocne dla zespołu, ponieważ projektanci nie musieli odtwarzać komponentów od zera.”
- PROF. ANDREA DEPLAZES, BEARTH & DEPLAZES ARCHITEKTEN

Cyfrowy tok prac

Vectorworks stanowił również podstawę do obliczania kosztów projektu zgodnie ze szwajcarskimi standardami. Pomogło to studentom wykorzystać metodologię cyfrowego toku pracy do zgodnego z założeniami dopracowania komponentów schroniska na każdym etapie prac. Płynnie przenoszono dane z koncepcji, do projektu, do opracowań branżowych, następnie do projektu wykonawczego i na budowę.

Efekt końcowy: wykonane zgodnie z modelem 3D, precyzyjnie dopasowane elementy budynku i płynna współpraca z wieloma różnymi zespołami projektowymi. Dzięki wykorzystaniu cyfrowego toku pracy do zarządzania wysoką złożonością zadań projektowych udało się zredukować liczbę elementów budynku o 30 procent i wagę o 40 procent, a także modyfikować elementy obiektu w trakcie całego procesu.

Ekologiczne materiały budowlane w Alpach

Do realizacji obiektu zespół wybrał wysokiej jakości ekologiczne materiały budowlane. W nawiązaniu do tradycji budownictwa lokalnego, architekci zdecydowali się na drewno z lokalnych upraw świerkowych, jako materiał zatwierdzony przez Szwajcarską Federalną Agencję Ochrony Środowiska. Aby wizualnie odsłonić konstrukcję, odwrócono duże drewniane belki, odsłaniając wpusty i jaskółcze ogony. Ponieważ połączenia zostały odsłonięte, wymagana była doskonała precyzja wykonania.

O wyborze materiałów budowlanych zadecydowały następujące kryteria: minimalny ślad węglowy, łatwość transportu, możliwość recyklingu lub utylizacji przy niewielkim wpływie na środowisko. Oprócz utrzymania niskich kosztów powstania i optymalizacji ich zgodnie z założeniami zrównoważonego rozwoju, projektanci musieli również stawić czoła wyzwaniu jakim była budowa nowego schroniska w miejscu odizolowanym, bez zasilania i wody. Rozwiązaniem stała się decyzja o użyciu elementów prefabrykowanych, na skutek czego większa część schroniska Monte Rosa została zbudowana z części o wadze do 400 kg, które zostały przetransportowane na miejsce budowy helikopterem. Ten środek komunikacji był również używany jako dźwig i do transportu materiałów na miejsce około 3000 razy.

Schronisko na szczytach Alp w 90% samowystarczalne

W ten sposób powstał niezwykły projekt, którego rezultatem jest obiekt w 90% samowystarczalny. Schronisko Monte Rosa uzyskało certyfikat ekologiczny MINERGIE® wydawany przez Konfederację Kantonów Szwajcarskich, ponieważ zapewnia ono „wysokiej jakości, szczelne powłoki budynku i ciągłą wymianę powietrza w obiekcie za pomocą energooszczędnego systemu wentylacji”. Pliki Vectorworks Architecture posłużyły jako dane wejściowe i wyjściowe dla projektu energetycznego. Obiekt mieści najnowocześniejsze laboratorium badawcze, które mierzy wydajność budynku jako jednostki samowystarczalnej. Posiada również zaawansowany system zarządzania energią, który przy obliczaniu zużycia energii uwzględnia aktualną prognozę pogody i liczbę gości. Współpraca Uniwersytetu ETH ze schroniskiem Monte Rosa jest przykładem zaangażowania uczelni w walkę z globalnymi zmianami klimatycznymi za pomocą wdrażania pionierskich technologii. Oparte na modelach oprogramowanie regulujące pracę obiektu stale dostarcza nowych danych do analiz, które są wykorzystywane do dalszych badań.

Schronisko Monte Rosa, będące obecnie własnością i pozostające pod zarządem Sekcji Monte Rosa Szwajcarskiego Klubu Alpejskiego (SAC), zdobyło już kilka nagród. Chociaż jest tylko jednym ze 153 schronisk utrzymywanych przez SAC w Alpach Szwajcarskich, już stało się ważnym ogniwem ich sieci. Jest rozpoznawalnym elementem szwajcarskiego dziedzictwa górskiego i ikoną nowoczesnego designu.

Rozpoczynasz swoją przygodę z projektowaniem zrównoważonym? Więcej inspiracji znajdziesz na naszym blogu!