Oprogramowanie Vectorworks wśród swoich użytkowników ma już wielu laureatów Biennale, a także licznych zdobywców prestiżowej nagrody Pritzkera. W tym roku nagrodę przyznano słynnemu duetowi architektów Lacaton i Vassal, którzy przed dwoma laty zdobyli europejską nagrodę Mies Van der Rohe’a. Poniżej przedstawiamy ich humanistyczną wizję architektury oraz powody, dla których zostali wyróżnieni.
Na czym polega zrównoważone działanie
Światowy kryzys zdrowia publicznego spowodował opustoszenie przestrzeni publicznej, jeszcze bardziej uwydatniając kwestię złych warunków mieszkaniowych wielu osób.Jak oznajmiło jury, to międzynarodowe wyróżnienie wskazało na „potrzebę wytworzenia przez architekturę poczucia zbiorowości i budowania wspólnoty, na co swoją postawą zwrócili uwagę Anne Lacaton i Jean-Philippe Vassal”.
Postawa dwojga francuskich architektów opiera się na wyraźnie pozytywnym nastawieniu: przekształcać to, co już istnieje, i doprowadzać do polepszenia warunków; „wspaniałe jest to, że zawsze znajdujemy jakieś rozwiązanie” – mówią Lacaton i Vassal.
Wychodząc z założenia, że współczesne miasto to nie tabula rasa, lecz złożone i splątane środowisko, zadanie architektów polega na empatycznym wydobywaniu tego, co już w nim jest – dotyczy to zwłaszcza dziedzictwa modernistycznego, którego celem było skupienie wszystkich funkcji w takiej formie, która pozwoli zaistnieć otaczającej przestrzeni.
Właśnie do tej otaczającej przestrzeni, która jest wciąż zbyt restrykcyjnie oddzielana w wielu projektach, odnieśli się francuscy architekci: z jednej strony zachowując to, co już istnieje, z drugiej – rozciągając przestrzeń poprzez wydłużenie poziomów budynku za pomocą płyt czy wprowadzanie tarasów dachowych, jak w przypadku projektu dla budynku mieszkalnego Bois-le-Prêtre w Paryżu czy projektu dla dzielnicy Grand Parc w Bordeaux (realizowanego we współpracy z Frédérikiem Druotem i Christophe’em Hutinem).
Między nami architektami!
Lacaton i Vassal przywracają architektowi należne mu miejsce, gdyż subtelnie konsultują swoje projekty, precyzyjnie omawiając wszelkie szczegóły z mieszkańcami. Przywiązani do maksymy „Rób więcej, robiąc mniej”, w tym długotrwałym procesie pamiętają o tym, co najważniejsze: wydobyć przestrzeń, lekkość, swobodę użytkowania, wpuścić światło naturalne do wnętrza, a także rozciągnąć widok na zewnątrz, wszystko to, aby poprawić samopoczucie mieszkańców. Indywidualne podejście tych dwojga architektów, począwszy od zwrócenia się ku istniejącej już komórce mieszkalnej, przełamuje klasyczne urbanistyczne podejście i umieszcza mieszkańca z powrotem w centrum procesu projektowania. Stosując proste i niedrogie rozwiązania, francuscy architekci „przedkładają użyteczność nad formę”. By wykorzystać naturalne zasoby, proponują oni zakładanie ogrodów zimowych oraz bioklimatycznych balkonów z zaciemniającymi, termicznymi zasłonami. Lekkości i przejrzystości nadają też poliwęglanowe i metalowe ściany, elementy te otwierają przestrzeń i zwiększają swobodę mieszkańców. Wszystko to po to, by mogło zaistnieć najważniejsze: życie. Z tego właśnie wyostrzonego poczucia przestrzeni, która zostawia miejsce nowemu, rodzi się „poezja”.
Stając w obronie humanistycznej wizji budownictwa, francuscy architekci kierują architekturę ku aktualnym problemom mieszkańców. Zwracając uwagę na jakość życia i jego koszty i zakładając wyjście poza to, co już istnieje, próbują sprostać wyzwaniom zrównoważonego rozwoju. Ponieważ architektura znajduje się na skrzyżowaniu zagadnień politycznych, ekonomicznych, socjologicznych i ekologicznych, Lacaton i Vassal traktują powyższe aspekty jako narzędzia służące projektowaniu.
Udostępnianie i przekazywanie: ZAC Saint-Vincent-De-Paul
Anne Lacaton i Jean-Philippe Vassal stwierdzają, iż są „szczęśliwi, ponieważ przyznanie im nagrody Pritzkera 2021 zwraca uwagę na postawę rozpowszechnioną zwłaszcza wśród młodszego pokolenia architektów, którzy są wrażliwi zarówno na kwestie środowiska i bariery ekonomiczne, jak również na budowanie dobrego samopoczucia wśród mieszkańców”. Ta dziś coraz bardziej powszechna tendencja jest niewątpliwie zasługą tych dwojga architektów.
Należący do nowego pokolenia architektów Gaëtan Redelsperger od dziesięciu lat współpracuje z parą laureatów Anne Lacaton i Jeanem-Philippe’em Vassalem. Architekci zajmują się zarówno projektowaniem budynków mieszkalnych, jak i obiektów użyteczności publicznej. Współpracują z regionalnym stowarzyszeniem sztuki współczesnej FRAC (Fonds Régionaux d’Art Contemporain) w Dunkierce i Wyższą Szkołą Architektury w Nantes.
Propozycja Redelspergera, Lacaton i Vassala, opracowana wspólnie z Quartus Résidentiel i Habitat & Humanisme, wyłoniona w konkursie ogłoszonym w 2018 r., dotyczy przekształcenia budynku Marcel Lelong w ZAC Saint-Vincent-de-Paul w samym sercu Paryża. Ma zostać zrealizowana w roku 2024. „Projekt polega na zachowaniu istniejącego gmachu szpitala wybudowanego w latach 50. i przekształceniu go w budynek mieszkalny, rozbudowując go o trzy, cztery piętra. Nasza propozycja została przyjęta przez dewelopera ZAC de St-Vincent de Paul, Paris & Métropole aménagement”. Obiekt szpitala zostanie więc rozbudowany i przekształcony przez troje wyłonionych w konkursie architektów – projekt zakłada utworzenie 134 mieszkań, w tym 66 mieszkań ogólnodostępnych, 33 mieszkania socjalne, oraz 35 mieszkań na wynajem. Ponadto przewiduje przeznaczenie 2 600 m2 na lokale użytkowe. Powierzchnia całego kompleksu wyniesie 12 490 m2.
Jak w przypadku każdego projektu budynków mieszkalnych, celem jest zapewnienie wszystkim mieszkańcom większej przestrzeni, większej swobody użytkowania, dostępu naturalnego światła oraz otwarcia na przestrzeń zewnętrzną. Wszystkie mieszkania, zarówno te przekształcone, jak i powstałe w części nadbudowanej, mają być przestrzenne, z dużymi powierzchniami przeszklonymi wpuszczającymi do wnętrza maksymalną ilość naturalnego światła i oferującymi mieszkańcom atrakcyjny widok z okna. Nowo wybudowane mieszkania mają zostać dodatkowo wyposażone w zimowe ogrody i balkony. Ingerencja w dotychczas istniejący budynek będzie minimalna i nie zakłada jego zniszczenia, co odpowiada postawie ekologicznej polegającej na oszczędzaniu zasobów i stosowaniu materiałów, które mogą zostać ponownie użyte, wykorzystując w pełni ich potencjał i walory. Założenie ogrodów zimowych i otoczenie wszystkich nowych mieszkań dodatkową ścianą wdraża bioklimatyczne podejście do kwestii komfortu i oszczędności energii, maksymalnie wykorzystując wymianę ciepła.
Cyrille Marlin, architekt krajobrazu, zaprojektował wokół budynku naturalistyczny ogród, w którym rośliny na stałe zagościły w samym środku Paryża. W sercu owej zielonej wyspy ma znaleźć się plac, Agora, wokół której znajdą się miejsca usługowe, ogród, cieplarnia – służąca za miejsce dla aktywności mieszkańców i wymiany sąsiedzkiej. Znajdzie się tam również kawiarnia, przestrzeń coworkingowa oraz świetlica, która będzie otwarta także dla pozostałych mieszkańców dzielnicy.
“Projekt wpisuje się w obszar działań ZAC (Strefa Zarządzania Zorganizowanego). Wyznaczone zasady są surowe, a cyfrowe modele projektów muszą być przekazywane w standardowym formacie wymiany danych IFC” — GAËTAN REDELSPERGER, Architekt
Projekt restrukturyzacji budynku Lelong został zatem zaprojektowany w BIM: „Vectorworks jako oprogramowanie przeznaczone do projektowania spełnia nasze wymagania zarówno w zakresie projektowania, jak i rysowania, odpowiada również wysokim standardom klientów” – mówi Redelsperger. „W moich projektach punktem wyjścia zawsze jest idea, dlatego rysunek musi umożliwić mi swobodne jej opracowanie. Najważniejszymi dla mnie zagadnieniami są światło i przestrzeń”.
“Największą zaletą tego oprogramowania jest wolność. Mogę rysować, co chcę i jak chcę” — GAËTAN REDELSPERGER, Architekt
To samo dotyczy zresztą Anne i Jeana-Philippe’a. Gdy wpadają na pomysł, potrzebne jest im narzędzie, które pozwala na swobodne rozrysowanie koncepcji. Dlatego wybrali Vectorworks.
Lacaton & Vassal
Lacaton i Vassal to para architektów działająca w podparyskiej miejscowości Montreuil. Poznali się w Wyższej Szkole Architektury (ENSAP) w Bordeaux. W 1979 r. Jean-Philipe Vassal, ukończywszy studia, wyjechał do Nigru w Afryce Zachodniej, gdzie spędził pięć lat. Doświadczenie i obserwacje tam prowadzone skłoniły architektów do zakwestionowania nauki wyniesionej z francuskich szkół architektonicznych, co przełożyło się na potrzebę, powodując rozszerzenia poszukiwań architektonicznych. Odkryli wówczas, iż rdzenni mieszkańcy, niezależnie od sytuacji życiowej, posiadają zdolność budowania ze wszystkiego, co może się przydać. Z zainteresowaniem obserwowali pełną pragmatyzmu i inwencji postawę tych ludzi: ich dążenie do nadania rzeczom trwałości, chęć ponownego ich wykorzystania czy zmienianie ich przeznaczenia. Owa obserwacja wywołała refleksję, z której wyłoniło się dążenie, by nigdy nie niszczyć tego, co można ponownie wykorzystać; dążenie, by przekształcać rzeczy, pamiętając, iż z tego, co istnieje, można stworzyć więcej i lepiej. To oszczędne i ekologiczne podejście odzwierciedlające ducha wolności napotkanego w Afryce stało się myślą przewodnią obojga architektów, jest dziś ich znakiem rozpoznawczym na całym świecie.
Gaëtan Redelsperger
Gaëtan Redelsperger ukończywszy w 2006 r. École Nationale Supérieure des Arts et Industries (Krajowa Wyższa Szkoła Sztuki i Projektowania Przemysłowego) w Strasbourgu, Gaëtan Redelsperger szybko dołączył do paryskiego biura architektonicznego Lacaton&Vassal, gdzie pracował przez osiem lat. W 2018 r. założył własne biuro Gaëtan Redelsperger Architecture. Jego postawa architektoniczna koncentruje się wokół kwestii użytkowania. Główne zagadnienia, które podejmuje, to: jakość użytkowania, dbałość o światło, oszczędne i ekologiczne podejście.
.png)
